Another time, another world: "Dark Crystal"

(źródło)

Film Jima Hensona Ciemny Kryształ dawno już uzyskał status kultowego. Po trosze dlatego, że to film Jima Hensona. Po trosze zaś ze względu na dość specyficzną estetykę, mrok, pomysłowość i bogactwo świata. Ja sama wprawdzie jakoś nigdy nie byłam fanką, ale być może to dlatego, że widziałam ten film gdzieś kiedyś za dzieciaka (może za wcześnie?) i po prostu niewiele z tego wszystkiego pamiętałam. Niemniej nawet ja byłam zaskoczona, kiedy dowiedziałam się, że Netflix sięga po tę markę. Szczególnie że to się dość zgrabnie wpisuje w trwający obecnie czas powszechnych remaków i rebootów (dziś się dowiedziałam, że będzie reboot Strażnika Teksasu. Chucka Norrisa zagra Jared Padalecki. TAK BARDZO nie ma już pomysłów, co rebootować). Nie miałam więc w sumie żadnych oczekiwań.

I może to dzięki temu, że nie pamiętałam oryginalnego filmu. A może dlatego że to jednak nie jest remake, tylko prequel. W każdym razie serial Dark Crystal: Age of Resistance zadziwiająco daje radę.

Owszem, owszem, początkowo miałam wątpliwości. Użycie prawdziwych lalek do nakręcenia serialu było decyzją dość odważną, przyznaję. O ileż łatwiej i efektowniej można by ogarnąć temat z postaciami generowanymi komputerowo! Przecież te lalki to nic innego jak mapety. Zaawansowane i bardzo fancy, ale jednak mapety. I nic nie poradzę na to, że podczas oglądania pierwszego odcinka czekałam, aż zza krzaka wyskoczy Wielki Ptak albo Oskar. Z czasem dopiero pojęłam, że byłam niesprawiedliwa. Bo te lalki to nie jest Wielki Ptak ani Oskar (mimo całej mojej sympatii do Oskara). Są naprawdę przepięknie zaprojektowane i wykonane. To znaczy – zazwyczaj. Jestem całkowicie zachwycona Skeksami: są przekonujący, paskudni, okrutni i odrażający, a przy tym każdy z nich ma indywidualne cechy i może budzić rozmaite emocje. Fakt, w oryginalnym filmie Skeksowie też mocno zapadają w pamięć, bah, chyba są jeszcze bardziej odrażający niż w serialu (choć serialowa Collector bardzo się starała), ich problemem jednak jest ruch dziobów podczas mówienia. Słabo to wypada, podczas gdy w serialu wręcz przeciwnie – zaskakująco dobrze.

Z różnym powodzeniem wypadają Gelflingi. Ale myślę, że nie ma co się dziwić. Te istoty są najliczniej reprezentowane wśród serialowych lalek, więc siłą rzeczy rzucają się w oczy różnice między nimi. I tak na przykład Rian do samego końca mnie nie przekonał z tym swoim dziwnym, przyklejonym uśmieszkiem (naprawdę, czasem trudno było mi zinterpretować, jakie emocje  w danej chwili mu towarzyszą), Gurjin był jeszcze gorszy i szczerze męczyło mnie oglądanie go, z kolei Deet byłam zachwycona. No i Aughrą. Aughra jest fenomenalna. Ma świetną mimikę i niesamowity dizajn. No i jest genialnie zagrana – w sensie chodzi mi o głos… Nie da się jej dokleić ani do złych Skeksów, ani do dobrych Gelflingów.

I mamy też Podlinga Hupa – Hup jest bardzo prostą lalką i od razu rzuca się w oczy, że to pacynka. Ale jednocześnie to też postać o bardzo fajnym, prostym charakterze, który ładnie współgra z tym wyglądem.

Łowca. Nie napisałam nic o Łowcy.
Łowca jest przekozakiem.
Z cholernie creepy końcówką
wątku. (źródło)

Z czasem więc doszłam do wniosku, że problem serialu tkwi w czymś innym. Paradoksalnie to nie lalki przeszkadzają, a CGI. Komputerowo generowane scenerie, odległe plenery i efekciarskie sceny z fruwającymi powozami czy mknącymi wierzchowcami. Bo jedno z drugim się trochę gryzie. Lalki są fajne. I CGI jest fajne. Ale widać, że to dwie różne bajki. Sceny wygenerowane przez komputer po prostu trochę wybijają z tego lalkowego świata.

Świata, który swoją drogą jest piękny i bardzo malowniczy. Twórcy rzeczywiście przyłożyli się, żeby oddać klimat Thra z filmu z 1982 roku. Owszem, jest nieco pogodniej, bo to prequel, ale w tym wszystkim siedzi ta sama estetyka. Mamy te same rośliny, wzornictwo, architekturę. I tu muszę w ogóle przyznać, że zrobienie serialu rzeczywiście miało sens.

Nie chodzi o to, że teraz chcę marudzić na film. To wciągająca opowieść w niesamowitym świecie. Ale w gruncie rzeczy widz dostaje tam bardzo niewiele tego świata. Są jakieś szczątkowe wskazówki tu i tam na temat samego kryształu, powstania Skeksów, wyginięcia Gelflingów i tak dalej, ale tak naprawdę nie mamy pojęcia, co i jak. To trochę tak jakby rozprawiać o mitologii Tolkiena wyłącznie na podstawie Hobbita. No bo pełnometrażowy, oryginalny Ciemny Kryształ to taki Hobbit: krótka opowiastka o nie do końca świadomym czegokolwiek bohaterze, który nagle ma udać się na niebezpieczną misję. Tu i ówdzie ktoś go popchnie naprzód, ale wydaje się równie zagubiony w tym świecie, jak i widz (czytelnik). Ale między wierszami rodzą się pytania.

Historia jest niezbyt skomplikowana, ale jednak bez porównania bardziej złożona niż w filmie. Każdy z bohaterów ma swoje motywacje i cele, co czasem prowadzi do owocnej współpracy, a czasem wręcz przeciwnie. Szczególnie warto wspomnieć tutaj o Seladon, która zalicza chyba największego mindfucka i której wątek nie raz zaskoczy widza.

Zresztą, tu znów wrócę do Skeksów: sam główny antagonista, Cesarz, jest świetny w swoim obsesyjnym lęku przed śmiercią. Właściwie człowiek zaczyna się zastanawiać, czy on jest nie tyle zły, ile raczej bardzo, bardzo zdesperowany. Robi wrażenie tym bardziej, jeśli połączyć to z jego rolą w pełnometrażowym filmie (nie chce spoilować).

Z kolei Biegacze mnie
nie przekonują. Wyglądają
efektownie, ale imho są
ewolucyjnie wyjątkowo
głupim tworem.
No, ale grafika ładna.
(źródło)

Widać, że to opowieść napisana starannie i tak też zrealizowana. I chociaż nie podobają mi się sceny wygenerowane komputerowo, to one nie odbierają przyjemności z seansu na tyle, żeby miało to o czymkolwiek przeważyć. Tak, musiałam do tego serialu się przekonać. Zajęło mi to dwa odcinki, kiedy miałam głównie ekspozycję. A potem już poszło. Muszę tu dodać, że aktorzy głosowi są fantastyczni (Jason Isaacs, Mark Hamill, Simon Pegg, Helena Bonham Carter, Natalie Dormer, Andy Samberg, Mark Strong… i masa innych, ale wymieniam tylko tych, których po prostu lubię z innych ról).

Prawdę mówiąc, obecnie jestem na etapie, że serial powinien doczekać się drugiego sezonu. Nie wiem, czy taki jest w planie, ale historia świata zdecydowanie się tego domaga. Bo między tym prequelem a filmem z 1982 roku jest jeszcze spora przepaść, kiedy wydarzyło się… cóż, właściwie wszystko. Cała wojna. Kiedy moglibyśmy dowiedzieć się, co stało się z Hupem i Lorem? Jak potoczyła się historia Riana i Deet? W którym momencie Cesarz zapadł na zdrowiu? Co dalej knuł Szambelan? I tak dalej – to można mnożyć, bo niemal każda postać, która pojawiła się w serialu, ma potencjał na oddzielną opowieść.

To dobry prequel, który zdecydowanie wniósł coś do wykreowanego przez Jima Hensona świata. Nie nazwę tego odcinaniem kuponów – przynajmniej jeszcze nie. Zobaczymy, co przyniesie przyszłość.

A na marginesie: zauważyliście, że Aughra w pełnometrażowym filmie ma sutki…? Co musi być z człowiekiem nie tak, żeby robić sutki pacynce w baśni dla dzieci?