30-Day Book Challenge: dzień 16

rys. Alfons Mucha

Ulubiona bohaterka.

O, a tutaj już mam o niebo łatwiej. Do kobiet o wiele trudniej mi się przywiązać w powieściach niż do mężczyzn. Nie wiem, z czego to wynika: jakieś osobiste preferencje czy może po prostu kobiety zazwyczaj są słabo opisane. Nie mam pojęcia, czy w jakimś stopniu to nie wynika z faktu, że czytam głównie mężczyzn. A kobiety w wydaniu pisarza-mężczyzny zazwyczaj dzielą się na dwie grupy: uległe kukły, które istnieją tylko po to, żeby zostać nagrodą dla głównego bohatera (tolkienowska Arwena, mnóstwo kobiet przewijających się przez opowiadania o Conanie) albo typ „ostrej laski” – różni się od pierwszego typu tym, że udaje, jakoby miała własny rozum, a koniec końców i tak kończy jako nagroda dla głównego bohatera (demonessa z Praw i Powinności Pjankowej, sapkowa Yennefer). Są, ma się rozumieć, wyjątki.

Wyjątkiem jest Scarlett O’Hara – o tak, to na pewno. Tyle tylko, że – w przeciwieństwie do hevi – ja tej laski nie cierpię. Po prostu nie i już. O przyczynach już pisałam. Innym wyjątkiem jest doktor Susan Calvin z opowiadań Asimova – tej pani jednak, niestety, autor poświęcił trochę za mało miejsca. Tu i ówdzie dr Calvin przejawia jakieś emocje, są jakieś pojedyncze sugestie tego, że jest jakby trochę samotna, jakby tęskni za posiadaniem dziecka czy coś, ale to wszystko to jakieś zaledwie maleńkie znaki tego, że to mogłaby być fajna, wielowymiarowa postać.

Prawda jest taka, że moją ulubioną bohaterką literacką jest Medea. Ale już o niej pisałam. Nie będę powielać notek.

Głupia sprawa, ale… niezmiernie lubię Mamusię Muminka. Na serio: to świetna postać, która daje jakieś takie niesamowite poczucie bezpieczeństwa w tym dziwacznym, pokręconym świecie. Zdawała się zawsze niepokonana, zawsze spokojna, zawsze wiedziała, co trzeba zrobić. Jej złote myśli zawsze tak doskonale usypiają jakiekolwiek protesty sumienia, a podejście do życia w ogóle jakoś tak koi – ot, choćby kiedy zalało jej dom i martwiła się głównie tym, że nie ma jak zrobić kawy. Że meble zalało? A tam, i tak nigdy ich nie lubiła. Czy innym razem, kiedy ktoś stłukł wazę – tym lepiej, była koszmarnie brzydka! Tym bardziej zresztą wrażenie robił jej dziwny stan z Tatusia Muminka i morza, bo raz ten obrazek idealnie spokojnej i zawsze optymistycznie nastawionej do życia Mamy się po prostu totalnie załamał. Trudno mi jednak nazywać ją ulubioną bohaterką – jest to postać raczej epizodyczna i jako taka doskonale się sprawdza. Nie wyobrażam sobie, żeby jakaś historia miała skupiać się wyłącznie na niej. Nawet tam, gdzie ma niby większą rolę (Małe trolle i wielka powódź), opowieść raczej koncentruje się na innych. Na główną bohaterkę oddzielnej historii jest po prostu zbyt spokojna i zbyt… stabilna.

Ponieważ nie mam tu wielkiego wyboru, pozwalam sobie jednak sięgnąć do Pratchetta. U niego pełno jest bohaterek, w dodatku są fantastycznie różnorodne: wiekiem, charakterem, pozycją społeczną. Ponieważ ja osobiście sympatyzuję głównie z wiedźmami, wybiorę jedną z nich.

Tiffany Obolała – początkowo stawiałam na Nianię Ogg, babcię Weatherwax czy nawet Keldę, ale ostatecznie wybrałam Tiffany. Tylko częściowo z tego względu, że jest mocno związana z Ciutludźmi. Rzecz w tym, że Tiffany stanowi fantastyczną odmianę od większości heroin literatury. Przede wszystkim: jest małą dziewczynką. Bo ja mówię o Tiffany raczej z początku niż końca serii o niej. Bycie małą dziewczynką, prawdę mówiąc, stanowi jej główny atut. Czytelnik dostaje niezwykłą sytuację, w której dziecko staje przed całkowicie dorosłymi problemami, musi wykazać się potężną dawką racjonalizmu i logicznego myślenia, no a także odwagi. Musi robić rzeczy, których nie dokonałby niejeden rodzic. To było fajne zestawienie, a Tiffany świetnie się wywiązała ze swoich powinności, będąc dzieckiem trochę innym niż wszystkie, mentalnie dużo dojrzalszym niż być powinna. Kiedy zaś bohaterka dorosła, to wszystko straciło trochę sensu. Jako nastolatka już nie ma takiej różnicy między jej wiekiem fizycznym a psychicznym, nie ma tego kontrastu między powagą problemów a zwalczającą je bohaterką. W dodatku wchodzimy już powoli w wątki miłosne – fakt faktem, w tym przypadku to było zrealizowane bardzo sympatycznie (jak zawsze wątki miłosne u Pratchetta), ale po prostu miłości w literaturze, w której pojawiają się kobiety, jest aż za wiele. Miło było mieć bohaterkę, której to nie dotyczyło.

Teraz sobie myślę, że chyba rzeczywiście coś jest z tymi kontrastami. Tak jak hrabia Monte Christo i HAL urzekają mnie ze względu na pozorne sprzeczności w ich charakterach, tak i Tiffany kupuje mnie głównie sprzecznościami. Coś musi być na rzeczy.