ZaFraapowana filmami (105) - "John Carter"

Niecały miesiąc temu pisałam o Księżniczce Marsa – nie miałam wtedy pojęcia, że powieść dorobiła się ekranizacji. Nie wiem, czy najpierw zobaczyłam w Auchanie tytuł John Carter i w oczach zapaliły mi się serduszka, czy może jednak ktoś mi o tym filmie powiedział. Faktem jest, że teraz płyta leży obok monitora, a ja siedzę i się zastanawiam, jak dużego młotka użyć.

Zacznę od przytoczenia swego rodzaju podsumowania, które przy okazji powieści popełnił w komentarzach robk – bo jednym zdaniem ładnie ujął to, co u Burroughsa było naprawdę ogromną, ogromną zaletą:

„miód na czytelnicze serce bez 200 stron na temat psychologii i dram postaci :)”

Tak. Ten brak dram i niepotrzebnego psychologizowania sprawiał, że przez tę przygodę mknęło się tak szybko, przyjemnie i z nieustającym, radosnym wyszczerzem na obliczu.

I odpalając film, ja się spodziewałam powtórki z rozrywki. Tym bardziej, że przecież film Disneya, a Disney ma już pewną praktykę, jeśli chodzi o robienie filmów, no nie? Na miłość Jeżusia, przecież Piraci z Karaibów też są Disneya, a pierwsza część wciąż w moim prywatnym rankingu pozostaje rewelacyjna. Jest właśnie opowieścią o dziwacznych przygodach, bez dram. Ok., są poważniejsze sceny, jest wątek miłosny, ale w bardzo strawnym dawkowaniu.

Ale w Johna Cartera coś się Disneyowi stało.

Ujmę to najdelikatniej jak potrafię: ten film jest straszny. Okropny. Beznadziejny. Fatalny jako adaptacja książki i bezsensowny jako samodzielna opowieść. Wielkie FUJ.

kadr z filmu (Tarkowie)

A więc zacznijmy od historii. W Księżniczce Marsa mieliśmy całkiem przyjemne stopniowanie: najpierw bohater próbował jakoś się odnaleźć w nowym, dziwnym świecie, potem poznał kobietę, potem drugą, więc były próby ocalenia już nie tylko siebie, ale też swoich najbliższych, w końcu okazało się, że w tle rozgrywa się coś większego i właściwie jakby przypadkowo dotarliśmy do ratowania planety. Film natomiast od razu wwala widza w jakieś kosmiczne rewelacje, są Thernowie, którzy podobno pojawiają się też w dalszych częściach cyklu Burroughsa, niemniej wrzucanie ich na sam początek przygody całkowicie rujnuje klimat i stanowi zupełnie niepotrzebny grzybek w barszczu, bo w efekcie ich intrygi mieszają się z książkową fabułą i całość robi się naciągana i nieczytelna, a dodatkową konsekwencją jest konieczność obcinania innych fragmentów, przez co zyskujemy obrazek najzupełniej pozbawiony sensu, bo zdarzenia następują po sobie nagle i bez uzasadnienia. Jest – to była jedna z rzeczy, które mnie zabolały najbardziej – jakieś kuźwa magiczne nauczenie się marsjańskiego języka, bo przecież nie mamy tyle czasu, żeby bohater się go faktycznie uczył, prawda? Kurde. Ten film sprawiał wrażenie, jakby sam miał siebie w anusie. W jednej scenie księżniczka z rozdziawioną paszczą słucha o tym, że ooo, na ziemi statki to pływają po wodzie i ooo, to musi być piękne, a kilka scen dalej sami płyną stateczkiem po cholernej rzece! Swoją drogą, Mars jest tu jak najbardziej jedną wielką pustynią, więc za bardzo nie ogarniam, jakim cudem tam wykwitły tak potężne cywilizacje. W książce była ogromna, pilnie strzeżona maszyna. W filmie – nic. Tak po prostu sobie tam żyją i już. Relacje łączące Tars Tarkasa (Willem Dafoe) i Solę (Samanta Morthon) też zostały ujawnione w sumie jakoś z dupy, mimochodem i nieomal „magicznie” – Carter po prostu wiedział. Bo tak. Bo taki jest fajny. Zresztą, dużo rzeczy w tym filmie załatwiają magicznym „bo tak”. Podobnie ma się sprawa z grawitacją: niby jest mniejsza i na początku bohater kilka razy się przewraca, zanim zacznie skakać. Ale po dwóch skokach wszystko wraca do normy, zupełnie zwyczajnie biega, spod jego stóp zupełnie zwyczajnie osypują się kamienie, wszystko jest zwyczajne i już tylko te długie skoki od czasu do czasu przypominają, że hej, grawitacja, dziwki. Dawno nie widziałam mniej przekonujących efektów.

kadr z filmu (takie tam latające - ładne)

A dziewiąty promień jest… po prostu niebieski. Serio, jak czegoś się nie da pokazać, to może najlepiej po prostu tego nie pokazywać?

W ogóle Carter (Taylor Kitsch) w żadnym stopniu nie przypomina tego uroczego gentlemana z Wirginii, który sam o sobie mówił, że ani trochę nie jest bohaterem, po prostu tak już ma zakorzenione, że robi to, co wydaje mu się słuszne. W filmie Carter został typowym amerykańskim herosem, silnym, dziarskim, zbuntowanym i z Przeszłością. Bo co to za bohater bez tragicznej Przeszłości? Cały ten początek z Jankesami tak naprawdę kompletnie niczego nie wniósł i nie do końca rozumiem, po co był dorzucony.

Ten film jest po prostu zły. Nie dlatego, że nie stanowi w stu procentach wiernego odwzorowania książki. Ja naprawdę rozumiem, że trochę rzeczy trzeba zmieniać (no, bohaterowie raczej nie będą poginać na golasa), że film jest krótki i trzeba coś wyciąć (chociaż akurat Księżniczka Marsa jest bardzo krótka i powinna zgrabnie wcisnąć się w dwie godziny filmu w całości) i takie tam. Ale tutaj zrobili to samo co w drugiej części Hobbita: wycięli to co sensowne nie dlatego, że by się nie zmieściło – zmieściłoby się spokojnie! Ale musieli to wyciąć, żeby dorzucić jakieś swoje wizje, które rozwaliły to, co w książce było tak cudowne: klimat fajnej przygody, humor i wartką akcję. Dorzucili te nieszczęsne 200 stron dram i psychologii. Zgwałcili Burroughsa. I jest mi z tym bardzo źle, bo po trailerze myślałam, że będzie nawet ok., było widowiskowo, a zieloni Marsjanie wyglądali dużo lepiej, niż w mojej wyobraźni podczas lektury. No i latające statki były ładne i całkiem efektowne.

Cierpię, że obejrzałam ten film. Na początku dziwiło mnie, że o nim przedtem nie słyszałam, że jakoś może nie był rozreklamowany czy coś. Teraz mnie to nie dziwi. Disney powinien spalić wszystkie kopie tego i udawać, że takiego tytułu w ogóle nigdy nie było. Choć wciąż mnie dziwi, jak to możliwe, że taki  potworek wyszedł spod ręki Andrew Stantona, odpowiedzialnego za Toy Story, Gdzie jest Nemo?, czy Wall-E, filmów oscarowych, uwielbianych i pamiętanych. Stanton, co tobie się stało w mózg?

– Mars. So you name it and think that you know it. The red planet, no air, no life. But you do not know Mars, for its true name is Barsoom. And it is not airless, nor is it dead, but it is dying. The city of Zodanga saw to that.